Skrzynie biegów od podstaw

W dzisiejszych czasach można wyróżnić wiele rodzajów skrzyń biegów wykorzystujących różne rozwiązania konstrukcyjne, ale wciąż mających jeden cel – zmianę przełożenia.

Najprostszym rodzajem skrzyni biegów jest kłowa skrzynia biegów. Składa się ona z kół zębatych o zębach prostych, które zazębiają się ze sobą w zależności od wybranego przez kierowcę przełożenia. Skrzynie kłowe nie posiadają synchronizatorów przez co zmiana przełożeń przez niedoświadczonego kierowcę jest trudna, ponieważ wymaga wysprzęglenia przy określonej prędkości obrotowej wału korbowego silnika.

Wyróżniamy skrzynie biegów: manualne oraz automatyczne.

Manualne skrzynie biegów są na tą chwilę najczęstszym rozwiązaniem, które możemy spotkać w pojazdach poruszających się po naszych drogach. Powoli zostają wypierane przez cały czas udoskonalane, przebudowywane i piekielnie szybkie automatyczne skrzynie biegów, gdzie zmiana biegów będzie trwać kilkadziesiąt milisekund. Wracając do manualnych skrzynek biegów, wybór przełożenia odbywa się tu ręcznie. Podstawowymi elementami są koła zębate, które są zazębione ze sobą na stałe oraz synchronizatory. Kierowca przesuwając drążek zmiany biegów w odpowiednią pozycję powoduje za pomocą układu dźwigni wybór odpowiedniego zsynchronizowanego sprzęgła, które zazębiając się z odpowiednim kołem zębatym powoduje zmianę przełożenia. Jedną z największych wad tego rozwiązania jest wciśnięcie pedału sprzęgła podczas zmiany przełożenia, a co za tym idzie dochodzi do rozłączenia napędu.

Automatyczne skrzynie biegów cieszą się coraz większą popularności, zwłaszcza w pojazdach wyższych klas, jaki i też tych sportowych. Producenci często decydują się na oferowanie w swoich samochodach takiego rozwiązania nie dając klientowi wyboru pomiędzy manualną, a automatyczną przekładnią. Swoje postępowanie usprawiedliwiają stwierdzeniem mówiącym, że nawet najlepszy kierowca na świecie nie będzie w stanie zmienić biegu tak szybko i precyzyjnie, jak zastosowane w tych skrzyniach rozwiązania. Ale czy z perspektywy osób użytkujących chodzi tylko o czas?
Niezaprzeczalną zaletą automatycznych skrzynek biegów jest komfort jazdy, zwłaszcza podczas przemieszczania się w korkach. Jeśli chodzi o automatyczne skrzynki biegów, to wyróżniamy przede wszystkim nieco starsze konstrukcyjne przekładnie hydrokinetyczne oraz nowsze konstrukcyjnie przekładnie dwusprzęgłowe, o których możecie przeczytać w naszym artykule poświęconym tylko tym przekładniom:

https://www.eteile.pl/news/automatyczne-dwusprzeglowe-skrzynie-biegow

W automatycznych skrzyniach biegów możliwe jest wybranie trybów jazdy i uogólniając wyróżnić trzy zasadnicze: sportowy, normalny i komfortowy.
Obsługa automatycznej skrzyni biegów sprowadza się do okresowej wymiany oleju, monitorowaniu jego stanu oraz wymiany filtra oleju. Niedopilnowanie okresowej wymiany oleju i filtra oleju może znacząco skrócić okres prawidłowej eksploatacji.

Wyróżniamy również automatyczne sekwencyjne skrzynie biegów, gdzie zmiana biegów realizowana jest za pomocą ruchu drążka zmiany biegów w przód lub w tył albo za pomocą łopatek przy kierownicy. W skrzyniach tych rozłączaniem sprzęgła steruje mikroprocesor za pomocą siłownika lub pompy. Dzięki możliwości szybkiej zmiany biegów stosowane są one głównie w samochodach sportowych. Obecnie prawie wszystkie nowe samochody posiadają ten rodzaj skrzyni biegów.

Należy również wspomnieć o bezstopniowych skrzynkach biegów, których główną zaletą jest płynna zmiana przełożenia dzięki której wyeliminowane zostały szarpnięcia towarzyszące zmianie przełożeń. Ten rodzaj skrzyń składa się z dwóch kół stożkowych oraz oplatającego ich łańcucha o odpowiedniej długości. Zmianę przełożenia w skrzyni bezstopniowej uzyskuje się poprzez zmianę odległości między kołami stożkowymi, a co za tym idzie następuje zmiana promienia oparcia się łańcucha o koła stożkowe. W tego rodzaju przekładniach możliwe jest praktycznie dowolne kształtowanie przełożenia. Zmianę odległości pomiędzy kołami stożkowymi uzyskuje się dzięki użyciu pompy i odpowiednich zaworów regulacyjnych.

Nabywcy nowych pojazdów coraz częściej decydują się na wybór pojazdów wyposażonych w automatyczne skrzynie biegów. Powodem tego jest ciągły postęp i udoskonalanie przez producentów tego typu rozwiązań.